Παράδεισος και κόλαση μαζί

Κατάφερε για άλλη μια φορά ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, με «εκφράσεις χυδαίες και προσβλητικές», όπως τις χαρακτήρισαν οι γυναίκες του κόμματός του, να στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας στο πρόσωπό του και να προκαλέσει θύελλα επικριτικών σχολίων εντός και εκτός Ιταλίας. Εχει αντιληφθεί, είπε πάνω κάτω ο Ιταλός πρωθυπουργός, ότι το όνομα του κόμματός του, «Λαός της Ελευθερίας», δεν είναι πολύ αγαπητό, οι Ιταλοί δεν το έχουν πια στις καρδιές τους, και αποφάσισε να το αλλάξει. «Μου λένε», κατέληξε, «ότι η ονομασία που θα είχε τη μεγαλύτερη επιτυχία είναι το «Φόρτσα γκομενάρα» οπότε δείχνω να το προτιμώ». Το αυτοσαρκαστικό αστειάκι, σε μια στιγμή που η χώρα του τείνει να εξελιχθεί σε βόμβα για την Ευρωζώνη, που ολοένα και υποβαθμίζεται η πιστοληπτική ικανότητα της Ιταλίας, που ο ίδιος προσπαθεί να «περάσει» μέτρα λιτότητας δισεκατομμυρίων ευρώ, ήρθε να επισφραγίσει τη διάστικτη από ερωτικά σκάνδαλα πρωθυπουργική πορεία, και εκφράζει μάλλον την προσωπική του αντίληψη για το τι συνιστά δημόσιο πρόσωπο, ποιο είναι το νόημα της ελευθερίας και πόσο ελεύθερος λαός είναι οι Ιταλοί. «Μια χώρα, στην οποία δεν υπάρχει ιδιωτική σφαίρα και ό, τι λες στο τηλέφωνο όχι μόνο δεν είναι σεβαστό, αλλά γίνεται την επομένη θέμα στον Τύπο, δεν είναι μια πραγματικά ελεύθερη χώρα» είχε πει πρόσφατα.

Τη βαριά λέξη «ελευθερία» για την ιστορία κάθε λαού οι Ιταλοί πολιτικοί την έχουν ευτελίσει όχι μόνο εισάγοντάς την, κενή περιεχομένου, στο όνομα των κομμάτων τους («Λαός της Ελευθερίας» ο Μπερλουσκόνι, «Μέλλον και Ελευθερία» ο Φίνι), αλλά και μετατρέποντάς την σε επιχείρημα υπέρ της έκλυτης ζωής τους (του, για την ακρίβεια).

Το βέβαιο είναι ότι οι Ιταλοί έχουν συχνά την ευκαιρία να στοχαστούν πικρά πάνω στο διττό πρόσωπο της ελευθερίας, με αφορμή την ελευθεριάζουσα ζωή του Καβαλιέρε. Ενώ, ίσως, καμία θεωρητική κατασκευή δεν κατορθώνει να καταστήσει σ' αυτούς χειροπιαστή την έννοια της ελευθερίας, να αναδείξει την πυκνή και αντιφατική της ουσία, ένα αστειάκι μπορεί ενδεχομένως να τους εγκαταστήσει στην ίδια την «καρδιά» της, σε πείσμα όλων των επιχειρημάτων που έχουν επινοηθεί εναντίον της... Διότι, ποιος δεν φοβάται την απεραντοσύνη του δυνατού;

Ποιος δεν τρομάζει μπροστά στην απειρία των πρωτοβουλιών, την πληθώρα των αποφάσεων; Ποιος έχει προετοιμαστεί -μέσα στα δεσμά των νόμων και των κανόνων- για μια τόσο απόλυτη και αιφνίδια απόλυση; Είναι ένα επικίνδυνο αγαθό, το οποίο λαχταράμε υπερβολικά, αλλά μπροστά του οπισθοχωρούμε. Η έλξη του αυθαίρετου. Εκείνου που δεν έχει όρια, κώδικες, συντεταγμένες. Ορισμένοι ενδίδουν και χάνονται στη μέθη που γεννά η τόση εξουσία, στον ίλιγγο που δημιουργεί ένας κόσμος με απεριόριστες επιλογές. Ο δράστης εγκλήματος χρησιμοποιεί ανεμπόδιστα την ελευθερία του, δεν μπορεί να αντισταθεί στην ιδέα της υπεροχής του. Στις έσχατες συνέπειές της, η ελευθερία αγγίζει το ζήτημα της ζωής - της δικής μας και των άλλων, τη διπλή δυνατότητα να επιβιώσουμε ή να χαθούμε. Όμως συνήθως δεν κάνουμε χρήση της ελευθερίας μας, δεν συλλαμβάνουμε αυτή μας τη δυνατότητα, παρά στιγμιαία. Και σ' αυτές τις σπάνιες στιγμές, αντιλαμβανόμαστε γιατί ο κόσμος έχει δύο αντιφατικά πρόσωπα, της κόλασης και του παράδεισου. Είναι οι στιγμές που συνειδητοποιούμε πόσα πολλά εξαρτώνται από εμάς...

Tης Τασουλας Kαραϊσκακη